Hij noemt zichzelf een product van de mijnen, opgegroeid in Heerlen, met op de achtergrond de sluitingen van de mijnen en de opkomst van de drugs. Daarbij speelde zijn jeugd zich af in ‘twee werelden’, de Limburgse en de Turkse. Zijn moeder is Limburgse en zijn vader heeft de Turkse nationaliteit. Iemand met uitgesproken meningen ook, die hij niet onder stoelen of banken steekt.
Te gast vandaag een Heerlenaar in hart en nieren, de bekende architect Erol Oztan.
Wie is Erol Oztan?
“Ik ben in 1966 geboren in de Vroedvrouwenschool in Heerlen. Dus in dat opzicht ben ik een product van Heerlen. Mijn jeugd bracht ik vervolgens door in de wijk Molenberg. In ‘twee werelden’, aan de ene kant de Limburgse wereld van mijn moeder, aan de andere kant de Turkse wereld van mijn vader. Ik woon nog steeds in Heerlen, op de Heerlerbaan.”
Je hebt geloof nodig om te kunnen overleven, geloof dat het beter kán en moet. Alleen kun je niets veranderen, je zult dat samen moeten doen.
Opleidingen?
“Lagere school op de Don Sartoschool op de Molenberg. Vervolgens ben ik naar het Grotiuscollege in Heerlen gegaan, gevolgd door de hotelschool. Korte opleiding Nima A en B. Later de academie voor beeldende kunsten, en tot slot de Academie voor Bouwkunst. Ik ben op mijn 40e levensjaar cum laude afgestudeerd. Terwijl dat aanvankelijk helemaal niet zo vanzelfsprekend was, vertelt Erol. Op de HAVO had ik wiskunde in mijn pakket. Dat is wel zo handig als je architectuur wil gaan studeren, met de diverse berekeningen die daarbij komen kijken. Maar op mijn eerste rapport had ik een onvoldoende voor dat vak. Een hele teleurstelling, waardoor ik lichtelijk in paniek raakte omdat ik dat als een must beschouwde om architect te kunnen worden. Toch heb ik dat vak toen laten vallen. Het einde van mijn ambities ten aanzien van de architectuur, dacht ik toen. Uiteindelijk is alles toch goed gekomen…”
Mede dankzij zijn doorzettingsvermogen, dat hij tot op de dag van vandaag nog altijd in zich heeft. Maar duidelijk werd in die periode ook dat tekenen en creatief bezig-zijn zijn grote passie was. En dat is het nog steeds.
Wanneer wist je dat je architect wilde worden?
“Al vanaf mijn zevende jaar. Ik was toen al creatief actief, en ook veel aan het tekenen. Daar voelde ik mij lekker bij, kon ik mijn eigen wereld creëren. Ik ben streng opgevoed en was toen onzeker. Dat kon ik kwijt door te tekenen. Dat werd mijn passie. Toen kwam mijn eerste expositie. Na afloop vroeg iemand mij hoe die was verlopen. Mooi, zei ik, goed en leuk, maar niets verkocht. Waarop het antwoord kwam dat ik dus geen kunstenaar was. In die tijd voor mij een reden om voor een behoorlijk lange tijd te stoppen met mijn creatieve uitspattingen.” Erol tuurt nu glimlachend naar buiten bij deze constatering.
Je maatschappelijke carrière, gun ons een inkijkje…
“Op mijn veertiende was ik al afwasser bij het Luifeltje. Als bijbaantje, maar vanaf dat moment was mijn periode van zakgeld krijgen definitief voorbij. Ik verdiende nu immers zelf, zo was de mening van mijn ouders.
In het kader van mijn opleiding op de hotelschool liep ik stage in Groningen, en op een cruiseschip van de Royal Viking Line. Een prachtige ervaring, dat kan ik iedereen aanraden.
Ook liep ik stage bij restaurant In Gen Thun. Daar ben ik ik later niet alleen zakenpartner geworden van Henk Dirx, maar ook zijn levenspartner. Samen met Henk runden we In Gen Thun. Ik was de manager, en toen al creatief bezig met het verfraaien van ons bedrijf. Toen ben ik ook begonnen met de opleiding aan de academie van beeldende kunst. Gevolgd door de opleiding bouwkunde.
In 2006 ben ik gestart met mijn eigen bedrijf, ‘Studio Erol, architectuur, design & creative connections’. Op dit moment werken we met een team van 6 personen aan waanzinnige gave projecten.”
‘ReSource House’
Een van de vele ideeën die zijn organisatie momenteel aan het uitwerken is, is het ‘ReSource House’.
“Vooraf, voor de beeldvorming: van alle materialen die vrij komen uit de sloop wordt slechts 3% hoogwaardig gerycled. Máár 3%! Ik vond daarom dat het tijd werd om een huis neer te zetten waarbij de ambitie is dat dit volledig moet bestaan uit sloopmaterialen.
Maar wel met als uitgangspunt om een goed doordacht huis te ontwerpen waar comfort, duurzaamheid en betaalbaarheid samen gaan. Om dat te kunnen realiseren ging ik op zoek naar partijen die zich achter die ambitie scharen, die dit willen faciliteren, die hun expertise ter beschikking willen stellen. Partijen ook die nodig zijn om de noodzakelijke vergunningen te kunnen verkrijgen.
En die partijen hebben we gevonden, ook landelijke partijen. Betrouwbare partners, héél belangrijk, die het proces ook goed vasthouden. Ook de gemeente Heerlen is bij dit project betrokken, en de betrokkenheid van de ambtenaren is enorm. Evenals de betrokkenheid van IBA Parkstad. Het is mijn taak om die goede samenwerking met al deze partijen blijvend goed te laten verlopen. Vooral door de dialoog aan te gaan, en wel via de voorkant! Het is een mooie en spannende uitdaging! Waarbij vragen opduiken als ‘Hoe ver kunnen we gaan? Wat komen we tegen? Hoe gaan we de uitdagingen aan?” (klik hier voor meer informatie over het ‘ReSource House’)
De kracht van een project zit in het toelaten en gebruiken van de expertise van anderen op basis van vertrouwen! Innovatie is alleen mogelijk als je open staat voor verandering.
Je bent altijd heel duidelijk en rechtlijnig…
“Ja, dat zit in mijn karakter. Neem bijvoorbeeld Heerlen. De stad is zich aan het ontwikkelen. Het is mooi om te zien hoe de stad omgaat met diverse zaken en de positieve opstelling van veel ambtenaren. Naar mijn mening zit Heerlen midden in een kanteling. Het vergroenen en de buurtactiviteiten bijvoorbeeld. Het thema duurzaamheid zou beter kunnen. Dat zou als een rode draad door Heerlen moeten lopen. Door alle portefeuilles heen. En dat kan, want we hebben top-initiatieven lopen. Zichtbaar en onzichtbaar. Zaak is ze goed met elkaar te verbinden, met de juiste personen. Een coöperatieve wethouder Jordy Clemens kan daarin een belangrijk voortrekkersrol nemen. Heerlen zou in mijn ogen de eerste stad kunnen worden in Nederland die laat zien dat het anders moet en kan wat betreft duurzaamheid!
En natuurlijk, er zijn zoveel zaken die beter kunnen. Neem de problematiek rondom het parkeerbeleid. Maar het is te populistisch om met een actie te komen om gratis parkeren op te eisen. Zeker als een van initiatiefnemers weet dat je dit soort zaken structureel in samenspraak met alle partijen doordacht en slim kunt oplossen. En als ik dan zie hoe dit probleem wordt aangepakt… zonder visie.
Gelukkig zijn er steeds meer initiatieven waardoor je wel langzaam verbindingen ziet ontstaan.
Wat mij wel enorm heeft gestoord is het vertrek van Paul Depla. Bij zijn aantreden als burgemeester heeft hij afspraken en beloftes gemaakt met de inwoners van de stad. Hij heeft de inwoners gevraagd om hun loyaliteit. Hij is burgemeester geworden voor een bepaalde termijn, en dan moet je daarvoor staan. En niet voor je eigen carrière kiezen en eerder weggaan. Dat doe je niet, dan ben je in mijn ogen ongeloofwaardig en laat je de inwoners zitten. Daar heb ik moeite mee! Als je een keuze maakt, dan moet je er ook voor staan!”
Hoe kijk je aan tegen de leegstand in Heerlen?
“Dat vind ik een drama! Dat is niet goed voor de stad, maar daarmee trap ik een open deur in. En daar kun je ook niet alleen het gemeentebestuur de schuld van geven. Maar het ontbreekt aan visie. Visie is lange termijn. Het lijkt alsof elk jaar een nieuwe organisatie het mag proberen. Neem het oude V&D gebouw in het centrum. Dat wordt nu weer ingevuld met outlet-troep. Het wordt verbouwd, en het verhaal gaat dat een van de ondernemers die in dat pand gaat momenteel in het Corio Center zit. Dan ontstaat daar weer leegstand. Wat los je hiermee op?
Maar gemeentepolitiek is in mijn ogen korte termijn politiek. Dat biedt geen continuïteit. Heel eerlijk gezegd ben ik altijd een tegenstander geweest van de komst van het Maankwartier, een puur politiek besluit. Een onderonsje met een woningcoöperatie. Zo lijkt het. Je ziet nu problemen ontstaan op architectuurgebied. Hellingbanen voor auto’s. Trappen die niet lekker lopen. Voor mij heel simpel een gevolg van het feit dat de ontwerper van het Maankwartier, Michel Huisman een geweldige kunstenaar, geen architect is. Hij had het Maankwartier als een object moeten ontwerpen, niet als een bouwwerk. En dat is voelbaar als je erdoorheen loopt, beweegt en ervaart. Dat vind ik. En ik weet, architecten zijn eigenzinnig, maar damn… kunstenaars…
Ondernemers
Maar goed, het staat er en we moeten maar hopen dat het een succes zal worden. Ik draag daar graag aan bij. Ondernemers zouden veel meer betrokken moeten worden bij de gemeentelijke besluitvorming. Dat is veel te weinig gebeurd, en gebeurt nog steeds niet goed. Het betrekken van ondernemers is het binnenhalen van kennis en ervaring, daarmee motiveer je in mijn ogen de ondernemers van onze stad. Laat iedereen over zijn schaduw heen stappen, in het belang van onze stad.
Heerlen is mijn stad. Ik ben hier geboren, woon, leef en werk hier en ik zal hier ook oud worden!”
IBA Parkstad
“Ook IBA Parkstad is goed voor de verdere ontwikkeling van onze regio. IBA is een fantastisch mechanisme om uitdagingen aan te gaan en te zorgen dat dit gebied een economische boost krijgt. Met waanzinnige projecten die in den beginne lijken alsof ze niet haalbaar zijn. Het vertrek van directeur Guido Derks komt helaas veel te vroeg, maar ik begreep dat dit in het pakket zat. Gelukkig is er een in mijn ogen voortreffelijke opvolgster aangesteld, Kelly Regterschot. Ja, een vrouw aan het roer bij de organisatie waar al een behoorlijk aantal dames werkt. En dames hebben een minder groot ego, ik heb er wel een goed gevoel bij. Power to the women!” aldus Erol Oztan.
En dan de vragen van …..
1. Karakter?
Eigenzinnig, doortastend, ongeduldig, uitdagend, stout, emotioneel en loyaal.
2. Levensmotto?
Keep it simpel and sexy.
3. Bewondering voor?
Mijn moeder. En voor iedereen die ondanks tegenslagen toch zijn/haar bijdrage levert aan de maatschappij. En Malala Yuosafzai, het meisje dat door haar hoofd geschoten is, dit heeft overleefd en is doorgegaan met haar activiteiten. Het 6-jarige jongetje Tijn met zijn nagellak-actie tijdens Serious Request 2016, daar heb ik bewondering voor. Gewone mensen die iets heel gewoon doen.
4. Spijt van?
Echt spijt? Mmmm. Je kunt niet altijd zeggen wat je denkt of voelt, en je hebt spijt dat je niet altijd kunt zeggen wat je voelt.
5. Angst voor?
Ik probeer geen angst te hebben. Angst is killing voor optimaal leefgenot. Je laten leiden door angst is stoppen met leven. Maar je kunt wel voorzichtig zijn.
6. Hobby’s?
Tekenen, mijn vak is mijn hobby 24/7. Vind ik leuk om te doen, ik meng dit in mijn leven. Lekker eten en drinken. Sporten. Theater, en nieuwe dingen ontdekken. Ik heb mijn balans gevonden.
7. Ambities?
Ik wil gewoon een zelfvoorzienende regio met een hoogwaardig hergebruik van materialen. Met daarin een retourcenter waar we experimenteren met materialen en daar waanzinnig mooie dingen mee gaan maken. Wij zijn er volop mee bezig, maar dergelijke processen duren 10 tot 15 jaar.
8. Carnaval of wintersport?
Elk jaar twijfel ik weer over mijn keuze. Maar voor mij een combinatie van eerst twee dagen carnaval, en daarna op wintersport.
9. Slechte eigenschap?
Ik probeer een deugdzaam leven te leiden, soms ondeugend te zijn, en kan soms onaardig overkomen en ik ben wantrouwend.
10. Schouwburg, boek of film?
Schouwburg, het laatst ben ik naar Schrittmacher geweest.
11. Avondje stappen of etentje?
Etentje. Volop keuze bij diverse favoriete restaurants, Vanille in Eijsden, de kantine van Tous in Valkenburg, maar het begint in Heerlen, de beide Italianen in de Geleenstraat, Kasteel Terworm en Smaak & Vermaak.
12. Bier, water of wijntje?
Wijn, er is geen bier dat kan tippen aan een goed glas wijn.
13. Wie zijn je voorbeelden?
Obama. Zumthor. Iedereen die in het leven staat. Luister naar het verhaal erachter en je krijgt inspiratie. Luister tussen de regels door wat iemand bedoelt en niet wat hij/zij zegt.
Ook bewonder ik mensen die lef tonen en vasthouden aan hun standpunten. Maar ook het gemeentebestuur om iets heel anders te noemen. Of ambtenaren als bijvoorbeeld Joep van Wijk, Alexander Bastings, Mario Sanne om enkelen te noemen. Die heb je nodig. Maar ook een Margo, Eric Jan, Dennis…. jeetje, ik kan er zo nog een hele lijst van opnoemen.
14. Krijg inspiratie van?
Van alles, zolang je geest er voor open staat. Ik krijg bijvoorbeeld inspiratie van de krant lezen of van met mijn honden gaan wandelen.
15. Wat zou je absoluut nog eens willen doen?
Ik zou graag een museum, kerk/kapel of een school voor kinderen willen ontwerpen. Lachend: voor de eerste die mij hiervoor vraagt doe ik het voor niets!
16. Ultieme doelstelling?
De wereld om mij heen een beetje mooier te maken.
17. Tot slot, waar zien we je over 10 jaar?
Dat weet ik echt niet. Ik doe alles in trapjes van 3 jaar. Misschien getrouwd en 2 kinderen. Ik weet het niet.
Bijzonder
Bijzonder vonden we Erols opmerking over Henk Dirx waarmee hij 15 jaar een relatie had. Henk is nog steeds zijn beste vriend, ‘een mooi en bijzonder mens’. Een leven zonder hem kan Erol zich niet voorstellen.
En ook het feit dat hij de vernieling en bekladding van zijn auto, de avond voorafgaand aan het interview, al zo snel een plek gegeven heeft mag bijzonder heten.
Bijzonder ook de opmerking dat het populisme in onze stad niet mag winnen.
Iemand die zichzelf ziet als een een ‘stille ambassadeur’ van het COC, die in de verhardende maatschappij als gevoelsmens niet echt op de barricade gaat staan.
Kortom, een gesprek met een bijzonder mens, open en enthousiast, iemand die overal een mening over heeft en lekker eigenzinnig is. Iemand die onbevooroordeeld probeert te zijn, maar vooral ook kleurrijk en innovatief.
Wij nemen afscheid van Erol Oztan, die zich als gevoelsmens en emotioneel inzet voor ‘duurzaam leven’.