Unieke vondst op Tempsplein tijdens archeologisch onderzoek

Naar aanleiding van rioleringswerkzaamheden is er archeologisch onderzoek gedaan op het Tempsplein in Heerlen. Dit onderzoek heeft bijzondere informatie opgeleverd.

Naast resten van bewoning, ambacht en verkeer troffen archeologen ook verdedigingsresten aan die voor Nederlandse begrippen zeer uniek zijn. Wethouder erfgoed, Jordy Clemens: "Vooral de clavicula, een versterkte ingang tot een fort, was nog niet eerder in ons land aangetroffen. Heel bijzonder."

Het Tempsplein ligt in het hart van de Romeinse nederzetting Coriovallum (Heerlen), vlakbij het Thermenmuseum. De verwachting hier archeologische resten aan te treffen was groot. Zo is bekend dat dwars over het plein een spitsgracht liep. Deze is op verschillende plaatsen aangetroffen en maakt deel uit van een laat-Romeins fort of versterking. De versterking verdedigde zich tegen invallen door een circa 11 meter brede en 3,5 meter diepe gracht met ernaast een aarden wal met een muurconstructie erbovenop.

Tijdens het recente onderzoek vonden archeologen nog meer sporen die deel uitmaken van die versterking. Men vond een clavicula: een ombuiging van de gracht naar binnen of buiten ter hoogte van een ingang om deze zo beter te kunnen verdedigen. Hiermee is indirect ook de ingang tot de versterking vastgesteld. In het geval van Heerlen buigt de gracht naar de binnenzijde van de versterking en gaat het om een toegang vanuit het zuiden, via de weg van Aken naar Trier.

Vanaf de 3e eeuw werd Zuid-Limburg geplaagd door verschillende Germaanse invallen. Niet alleen steden als Keulen en Tongeren, maar ook kleinere plaatsen als Maastricht en Aken versterkten zich met stenen ommuringen. De aanleg van de grote gracht in Heerlen moet in dit licht gezien worden.

De gemeente Heerlen werkt samen met IBA Parkstad aan het zichtbaar maken van de Romeinse geschiedenis in het Romeins Kwartier, waar het Tempsplein onderdeel van is. Met onder meer graven naar Romeinse resten wil Heerlen de wetenschappelijke kennis over haar Romeins verleden vergroten. Om zo het verhaal van Heerlen, de stad op het kruispunt van twee belangrijke Romeinse wegen, meer zichtbaar én beleefbaar te maken. Zowel in musea als op straat.