De grote vraag bij de opengelegde proefsleuven van de afgelopen dagen in Heerlen was natuurlijk: wat zouden de archeologen aantreffen op het Raadhuisplein? Daar werden op 14, 15, 16 én 22 mei proefsleuven gegraven om te bepalen of er Romeinse resten onder het Raadhuisplein te vinden zijn.

Die blijken inderdaad volop aanwezig: uit zowel de Romeinse tijd als uit – en dat kwam als een verrassing - de Middeleeuwen.

Midden op het Raadhuisplein zijn resten van een pottenbakkersoven opgegraven. Uit deze oven hebben de archeologen een kruik opgegraven. Die dateert uit de Late Middeleeuwen.

Regioarcheoloog Hilde Vanneste: "Zo’n Middeleeuwse pottenbakkersoven is nog niet in Heerlen aangetroffen. Dit is echt uniek. De aanwezigheid van deze oven en nog andere resten uit de Middeleeuwen, waaronder een muntschat en een gracht, zijn het bewijs van Middeleeuwse activiteit buiten de grenzen van het zogenaamde Landsfort Herle."

Buiten de grenzen van zo’n Middeleeuwse vesting bevonden zich zones waar ambachtelijke activiteiten plaatsvonden zoals pottenbakken. Uit dit onderzoek blijkt nu dat het Raadhuisplein deel uitmaakte van zo’n ambachtelijke zone. Alleen de rand van de oven is tijdens het proefsleuvenonderzoek opgegraven.

De oven blijft zo bewaard voor toekomstig onderzoek.

De graafwerkzaamheden legden ook funderingsresten van Romeinse bebouwing bloot. Daar waren wel al aanwijzingen voor dankzij eerder onderzoek uit 1931. Toch zijn de aangetroffen sporen zeer zinvol. De muurresten en funderingsgreppels geven inzicht in de grootte van de bebouwing. Die blijkt namelijk omvangrijker dan in de jaren dertig werd verondersteld. Over de functie van het gebouw is nu nog niets te zeggen. Dat moet nader onderzoek uitwijzen.

Maar er zijn ook allerlei andere interessante vondsten gedaan. Onder meer een flink stuk van een maalsteen, waarvan de grootte wijst op industriële activiteit.

Verder werden er verschillende soorten aardewerk gevonden, waaronder terra sigillata: luxe aardewerk. Ook is veel aardewerk gevonden dat in Coriovallum (Romeins Heerlen) is gemaakt. Al in de Romeinse tijd kende Heerlen een bloeiende pottenbakkersindustrie. Tot nu toe zijn er meer dan vijftig Romeinse ovens bekend in Heerlen. Qua bouwmaterialen kwamen er onder meer dakpannen en natuurstenen bouwblokken uit de grond.

Wethouder Jordy Clemens: "Het onderzoek vertelt het verhaal van 2000 jaar industrie en ambacht in Heerlen. Die rijke geschiedenis willen we de komende jaren nog meer zichtbaar gaan maken. Onder meer door de aangetroffen resten straks in de omgeving rond het nieuwe stadskantoor te integreren. Zo kan iedereen straks het Romeins én het Middeleeuwse verleden van onze stad beleven."

Het proefsleuvenonderzoek maakte deel uit van de ontwikkeling van het Romeins Kwartier in Heerlen. Hierbij wordt archeologisch onderzoek gedaan naar het badhuis en de omgeving van het badhuis, een nieuw Romeins museum gerealiseerd en de Romeinse geschiedenis zichtbaar gemaakt in de openbare ruimte. Daarnaast heeft het Provinciaal Archeologisch Depot een nieuwe huisvesting gevonden aan het Raadhuisplein.