Tijdens de Heerlense coalitiebesprekingen, waaraan alle gekozen partijen met uitzondering van de Stadspartij Heerlen, Hart-Leers en de PvdA deelnemen, is overeenstemming bereikt over de onderwerpen ‘werk’ en ‘economie’.
De SP, OPH, CDA, PHB, VVD, D66, PvdD en GL hebben een aantal uitgangspunten geformuleerd en de maatregelen benoemd die getroffen moeten worden om die uitgangspunten te realiseren.

Wat betreft werk zijn de volgende uitgangspunten geformuleerd:

• Iedereen doet zoveel als mogelijk mee in de Heerlense samenleving. Het aanbieden van re-integratiemogelijkheden is niet vrijblijvend. Voor mensen in een (bijstands)uitkering geldt dat op het vlak van werk het hoogste doel is: het vinden van werk. En voor jongeren: het volgen van een opleiding (voorafgaand aan een baan).
• Is uitstroom naar werk niet mogelijk dan worden mensen aangespoord om actief te zijn als vrijwilliger (of andere vormen van dagbesteding). Het stimuleren van vrijwilligerswerk en re-integratietrajecten mag niet leiden tot verdringing van regulier betaald werk.
• Bij re-integratietrajecten (Baanbrekend Werk en Werk voor Heerlen) staat de mensontwikkeling voorop (niet de activiteit!) met als doel om mensen zo snel en zo veel mogelijk te laten uitstromen naar regulier werk.
•  Er is een lacune in het aanbod voor mensen die wel een productieve inzet kunnen bieden, maar voor wie de stap naar regulier betaald werk vanuit Baanbrekend Werk of Werk voor Heerlen vooralsnog te groot is. Die lacune dient ingevuld te worden.
• Wij moeten ons bewust zijn van problemen rond werkende armen en onzekerheid over werk en inkomen door de doorgeschoten flexibilisering. Dit zijn fundamentele onzekerheden voor veel mensen in onze stad en regio. De overheid geeft het goede voorbeeld en stimuleert andere werkgevers tot méér zekerheid voor méér mensen.
• Succesvolle re-integratie en uitstroom is afhankelijk van samenwerking met werkgevers. WSP vervult daarin de cruciale en verbindende schakel tussen gemeenten en marktpartijen.
• Heerlen moet aantrekkelijker worden voor (hoger)opgeleiden jongeren door het bieden van interessante opleidings- en carrièrekansen. Ook als antwoord op de krimp.

Dat leidt tot de volgende maatregelen:

• Het totale bestand van mensen in de bijstand binnen een termijn van 1,5 jaar scannen op competenties (uiterlijk 1-1-2019). En deze mensen begeleiden naar verschillende vormen van participatie, waarbij regulier werk het hoogste doel is.
• Daar waar laaggeletterdheid een belemmering is voor participatie/uitstroom worden gerichte taaltrajecten aangeboden, al dan niet afgestemd met potentiële werkgevers (conform VDL-traject).
• Het aansporen van mensen om vrijwilligerswerk te doen (indien dat de hoogst haalbare vorm van participatie is) wordt geïntensiveerd aan de hand van de diagnose (benoemd bij het eerste punt).
• Samen met het bedrijfsleven en het onderwijs (MBO) worden grootschalige sectorarrangementen afgesproken om mensen uit de bijstand op te leiden en als zij-instromer te laten uitstromen (zoals bij VDL en Beyond). Zeker voor de grote en urgente behoefte aan mensen in de zorg is dit aan de orde.
• Baanbrekend Werk sluit zoveel mogelijk aan op de sectorarrangementen als ‘gemeentelijk voorportaal’. De maximale duur van Baanbrekend Werk wordt beperkt. Er komt dit jaar nog een nader onderbouwd voorstel daartoe.
• De gemeente gaat Basisbanen organiseren. Mensen die wel degelijk een productieve maatschappelijke rol kunnen spelen, maar vanuit Baanbrekend Werk of Werk voor Heerlen (nog) niet kunnen uitstromen naar regulier betaald werk, kunnen hier een betaalde functie (tenminste minimumloon) krijgen. Te denken valt aan bijvoorbeeld (buurt)conciërges.
• Waar nodig en mogelijk wordt het beschikbare werk voor Baanbrekend Werk, Werk voor Heerlen en de Basisbanen uitgebreid door meer (gemeentelijke) taken aan hen toe te bedelen. Inbesteding speelt daarbij een belangrijke rol.
• Werkgevers wordt direct inzicht gegeven in de beschikbaarheid van arbeidspotentieel binnen de groep bijstandsgerechtigden. Hiervoor wordt uiterlijk 1 oktober 2018 de ‘kandidaatverkenner’ (landelijke tool) ingevoerd. Omgekeerd moeten werkzoekenden uit de bijstand alle beschikbare vacatures/baanopeningen digitaal kunnen inzien.
• WSP neemt de totale verantwoordelijkheid op zich voor de werkgeverscontacten (inclusief jobcoaching-activiteiten) en de uitstroom naar werk per 1 juli 2019. De sociale dienst blijft verantwoordelijk voor de instroom (diagnose) en de doorstroom.
• Samen met (grote) werkgevers en hoger onderwijsinstellingen wordt een verkenning gedaan naar de mogelijkheden van een trainee-programma om jong talent aan Heerlen en de regio te binden.
• De mogelijkheden van grensarbeid worden intensiever gepromoot onder meer via het Servicepunt Grensoverschrijdende Arbeidsbemiddeling en het Grensinfopunt Eurode.
• Naast een jongerenloket komt er ook een vorm van een ouderenloket. Uitzendbureau’s worden gefaciliteerd bij inzet voor 55+-ers
• De grote ontwikkelingen rond de energietransitie en duurzaamheid bieden nadrukkelijk de mogelijkheid om ook daar mensen aan het werk te helpen. Ook toerisme en de creatieve industrie in het centrum bieden daarvoor kansen.

Wat betreft economie zijn de volgende uitgangspunten geformuleerd:

• Heerlen bouwt verder op de ingezette koers van economische profilering rondom de sectoren Medische Logistiek, Smart Services en Retail (binnenstad en woonboulevard).
• Ondernemers verdienen een faciliterende gemeente die denkt in termen van mogelijkheden en werkt vanuit een integrale ondernemersdienstverlening met zoveel als mogelijk één aanspreekpunt.
• Het economisch beleid wordt vormgegeven langs de lijnen van de 3A’s.
  Acquisitie (van nieuwe bedrijven), aanjagen (van innovatie, initiatieven en samenwerking) en activeren (van talentontwikkeling).
• De gemeente voert een actieve dialoog met ondernemers, ondernemerscollectieven (bijvoorbeeld MKB Parkstad) en vertegenwoordiging van werknemers (vakbonden) en stuurt op actieve communicatie, wederzijds vertrouwen, gezamenlijke agendavorming en afgestemde uitvoeringsplannen en acties.
• Ondernemerschap, arbeidsmarkt, vestigingsklimaat en leegstandsbestrijding worden (minimaal) opgepakt op de schaal van de gemeenten in Parkstad en Zuid-Limburg. Hiervoor is samenwerking meer dan noodzakelijk.

Dat leidt tot de volgende maatregelen:

• De gemeente verdiept de samenwerking met de drie genoemde sectoren (Medische Logistiek, Smart Services en Retail) op het gebied van branding, arbeidsmarkt, gezamenlijke acquisitie en aansluiting MKB (specifiek ten aanzien van de campus).
• Trilandis (en in mindere mate Avantis) heeft prioriteit voor de uitbouw van de sector medische logistiek. Met de gemeenten in Parkstad wordt verkend waar toekomstige ontwikkelgebieden voor bedrijventerreinen mogelijk zijn.
• Ondernemershuis wordt sterker gepositioneerd (zowel organisatorisch als fysiek) als aparte ‘unit’ van integrale ondernemersdienstverlening. Waarbij het Bedrijvencontactpunt (BCP) volledig wordt aangehaakt (dus ook organisatorisch en fysiek). Het Ondernemershuis geldt als het centrale aanspreekpunt voor ondernemers (ook ZZP-ers), bedrijven en instellingen.
• Het Fonds Economische Structuurversterking geldt als aanjaagfonds voor nieuwe vestigingen, bedrijfsuitbreidingen en gezamenlijke initiatieven gericht op het creëren en het behouden van werkgelegenheid. Het fonds wordt gevoed met (incidentele) middelen uit de bedrijventerreinen en restmiddelen uit het cofinancieringsfonds (conform begroting 2016).
• De gemeente stimuleert actief de oprichting van winkeliers- en ondernemersverenigingen met eigen budget. Bij voorkeur in de vorm van een BIZ-regeling. Dit wordt door de gemeente ook financieel gestimuleerd
• De regeling Ruimte voor Ondernemerschap (RvO) blijft in stand (ook voor verplaatsers) maar wordt wat betreft subsidiehoogte zoveel als mogelijk afgestemd op het niveau van de gemeenten in Parkstad. Tevens wordt een meervoudige subsidie mogelijk bij meerdere vestigingen.
• Ten behoeve van grootschalige sloop en herbestemming van retail- en kantoor- vierkante meters wordt een voorstel gedaan voor een transformatiefonds (op het niveau van de gemeenten in Parkstad). Dit fonds kan privaat (compensatiegeld) en publiek (regiodeal?) worden gevoed.
• Er wordt een onderzoek gedaan naar de toekomstbestendigheid van de Woonboulevard. Inclusief de maatschappelijke kosten en baten van de huidige branchering in termen van werkgelegenheid en fysieke en milieu-effecten op de omgeving. Daarbij wordt de positie van het centrum beschermd. Een eventuele nieuwe invulling van de branchering van de Woonboulevard mag niet ten koste van het centrum gaan.
• Heerlen neemt vanaf 2018 deel aan de Stichting Economische Samenwerking Zuid-Limburg. Heerlen claimt daarin als centrumgemeente het trekkerschap voor de programmalijn Arbeidsmarkt-Onderwijs. Dekking vindt plaats via de eerder in de begroting (t/m 2020) opgenomen “LED-gelden”.
  De andere twee programmalijnen (MKB en Vestigingsklimaat & Economie) worden getrokken door Maastricht en Sittard-Geleen.
• Samen met ondernemerscollectieven wordt een verkenning gedaan naar de mogelijkheden van afschaffing, versnelling of vereenvoudiging van regelgeving, vergunningen en procedures voor ondernemers.