Het illegaal gedumpt restafval bij ondergrondse afvalcontainers in de gemeente Heerlen is afgelopen jaren aanzienlijk afgenomen dankzij de aanpak op illegale dumpingen.
In het kader van het Stedelijk Plan Schoonhouden is in 2012 gestart met deze aanpak. Een combinatie van handhaven en communicatie werkt daarbij het beste. Omdat een schone leefomgeving van groot belang is, zet de gemeente deze aanpak ook de komende jaren door.
In Heerlen zijn er 377 locaties met ondergrondse containers. Het merendeel van het gedumpte afval bij deze locaties bestond uit restafval. Aan het begin van het traject bedroeg de totale hoeveelheid hier nog meer dan 2.000 m3. In 2014 is dit gedaald tot onder de 750 m3. De grootste winst is behaald op de handhavingslocaties.
Handhaving
Sinds mei 2012 is door twee Buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) dagelijks gehandhaafd op het illegaal dumpen van afval bij de straatvoorzieningen. Hierbij betalen de overtreders een boete of de kosten die de gemeente moet maken om de situatie weer ongedaan te maken. Om nog gerichter te kunnen handhaven, heeft de gemeente een hotspotlijst samengesteld waar dagelijks is gecontroleerd. Een locatie wordt tot een hotspot gerekend als er meer dan 1,5 m3 in de maand wordt bijgezet. Op dit moment gaat het nog om 52 locaties.
Communicatie
Naast handhaving was er ook aandacht voor communicatieve acties. In de zomer van 2013 is in samenwerking met de universiteiten van Tilburg en Rotterdam, een stickerexperiment uitgevoerd. Op gedumpte restzakken die naast de containers zijn aangetroffen werden stickers geplakt met de tekst: ‘Deze zak is aangetroffen door handhaving. Boete minimaal 90 euro’. Uit de evaluatie van dit experiment bleek dat de hoeveelheid afval op de ‘stickerlocaties’ met 50 procent was afgenomen ten opzichte van de locaties waar niet gestickerd was (controlegroep). Daarom is deze aanpak in 2014 voor alle locaties toegepast. Verder is er een proef geweest met sociale normborden met de tekst: ‘De meeste mensen in de buurt dumpen geen afval naast de containers: U toch ook niet?’ Dit leidde in Heerlen net als in andere steden tot een afname van het gedumpt restafval. Daarom zijn er dit jaar borden geplaatst op alle milieuperrons.
Hoe verder?
De gemeente Heerlen gaat voorlopig verder met deze projectmatige aanpak, omdat er een aanzienlijke afvalreductie heeft plaatsgevonden. Uit ervaringen is gebleken dat als de inzet van handhaving wegvalt of vermindert, de problemen na verloop van tijd weer terugkomen.