De gemeente Heerlen heeft in de periode 2013-2021 een fout gemaakt bij het omrekenen van netto naar bruto vorderingen van bijstand. Hierdoor is het voorgekomen dat mensen die een te hoge of onterechte bijstandsuitkering op grond van de Participatiewet hebben ontvangen, te veel geld hebben terugbetaald.
Deze fout wordt nu hersteld.
Teveel loonheffing
Over een bijstandsuitkering wordt inkomstenbelasting betaald aan de Belastingdienst. Als de gemeente loonheffing heeft betaald over een uitkering die (deels) wordt teruggevorderd, dan wordt dit bedrag meegenomen in de terugvordering. Dit wordt ‘bruteren’ genoemd. In mei 2021 is gebleken dat de gemeente in een aantal gevallen, door een rekenfout in de werkwijze, teveel loonheffing heeft meegenomen in een besluit tot terugvordering. Hierdoor hebben sommige mensen te veel van hun vordering afbetaald.
Resultaat dossieronderzoek
Om te achterhalen hoeveel gevallen het betrof, zijn 1198 dossiers opnieuw bekeken en de berekeningen opnieuw uitgevoerd. Uit deze herberekening is gebleken dat
- in 34% van de gevallen (409 dossiers) de berekening correct is,
- bij 41% (491 dossiers) de fout administratief kan worden hersteld door bijstelling naar beneden van de openstaande vordering (451 dossiers), dan wel door verrekening met een andere openstaande vordering op basis van de sociale wetten (40 dossiers),
- tot slot bij 25% van de dossiers (298) een bedrag door de gemeente wordt nabetaald.
Verder bleek uit het onderzoek dat voor de resterende 800 dossiers geen herberekening van toepassing is; in deze dossiers verandert er dus niets.
Voor betrokkenen geen nadelige financiële gevolgen
Bij de meerderheid van de mensen waarbij de fout zich voordeed kan de gemeente de fout administratief herstellen. Bij deze mensen wordt de openstaande vordering naar beneden bijgesteld en is er geen direct financieel gevolg. Voor deze mensen betekent het dat ze uiteindelijk minder hoeven af te lossen.
Sommige mensen hebben te veel van hun vordering afbetaald. Om dit te herstellen, krijgen deze mensen geld terug.
De bedragen variëren hierbij tussen de 2 en 1500 euro, met een gemiddelde nabetaling van 226,50 euro. Voor 88% van de betrokken mensen gaat het om bedragen lager dan 500 euro. In het totaal wordt ongeveer 70.000 euro aan nabetalingen verricht.
De gemeente start direct met de uitvoering van de herstelactie. Iedereen die het aangaat krijgt voor het einde van het jaar persoonlijk bericht.
Een fout als deze mag in de toekomst echt niet meer gebeuren.
Wethouder welzijn, armoedebestrijding en centrumontwikkeling Peter van Zutphen betreurt het ten zeerste dat deze fout heeft plaatsgevonden. Hij vindt het dan ook belangrijk dat de gemeente zorgt voor het herstel van de fout bij mensen die er nadeel van hebben gehad. “Het is goed om te weten dat we in dit kader hebben afgestemd met de Belastingdienst om te zorgen dat de herstelbetalingen geen gevolgen hebben voor bijvoorbeeld het recht op toeslagen. De gemeente heeft nooit de opzet gehad te veel geld terug te vorderen van de mensen, en ik betreur het dan ook zeer dat het onbedoeld toch gebeurd is. Een fout als deze mag in de toekomst echt niet meer gebeuren.”